عنوان پروژه

طراحی مدل دینامیکی به منظور شناسایی عوامل تاثیرگذار در کاهش سهم حمل و نقل همگانی از سفرهای شهری

چکیده 

تا به امروز، تلاش­های متعددی برای تشویق کاربران شبکه­های حمل­ونقلی به استفاده از وسایل عمومی انجام شده است و تا زمانی که نتوان عمده کاربران شبکه را به سمت این نوع حمل و نقل سوق داد، این تلاش همچنان ادامه دارد و خواهد داشت. سیستم حمل­ونقل اتوبوسرانی به عنوان زیرمجموعه­ای از حمل و نقل عمومی از این قاعده مستثنی نبوده و به عنوان پرکاربردترین مد حمل و نقل عمومی در سطح شهر مشهد نیاز به بررسی سیستم حمل و نقل اتوبوسرانی  به منظور افزایش استفاده از اتوبوس احساس می­شود، اما نکته­ای که وجود دارد، آن است که برای رسیدن به این هدف، باید دانست که کدام یک از طرح­های پیشنهادی به مدیران قادر است تا به بهترین نحو موجب افزایش استفاده از اتوبوس شود. بنابراین در این راستا شناسایی عوامل مؤثر بر استفاده شهروندان از سیستم حمل­ونقل اتوبوس­رانی و همچنین بررسی چگونگی تاثیرگذاری هریک از این عوامل در میزان استفاده از این سیستم اهمیت ویژه­ای دارد. با توجه اینکه سیستم­های حمل و نقلی اتوبوسرانی جزو سیستم­های پیچیده با متغیرهای متعدد و حلقه­های بازخوردی خطی و غیر خطی می باشند  و با توجه به تغییرات مداوم در خواسته­ها و انتظارات شهروندان، استفاده از روش کمی خطی معمولی برای توصیف ویژگی‌های این سیستم پیچیده مناسب نیست، بنابراین در این تحقیق عوامل تاثیرگذار بر استفاده از اتوبوس با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم­ها مدلسازی شده است. مدل در افق زمانی ده ساله با دوره­های فصلی شبیه­سازی شده است. به منظور اعتبارسنجی مدل از آزمون باز تولید رفتار استفاده شد و مدل سیستم حمل و نقل اتوبوسرانی در افق زمانی سال 1390 تا 1399 در دوره­های فصلی شبیه­سازی شد. مقایسه نتایج شبیه­سازی با رفرنس مد­های متغیرهای کلیدی عملکرد همچون متغیر استفاده از اتوبوس نشان داد، رفتار متغیرهای کلیدی عملکرد با رفتار رفرنس مدهای مربوطه مشابه است، بنابراین می‌توان اعتبار مدل را در زمینه آزمون‌های رفتاری مورد تائید قرار داد. پس از تایید مدل در آزمون­های اعتبارسنجی، مدل در افق زمانی 1399 تا 1408 شبیه­سازی شد. در پایان با استفاده از نمودار انباشت و جریان، دو سناریو کرایه و افزایش بودجه دریافتی از شهرداری  به منظور افزایش استفاده از اتوبوس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، کرایه تاثیر بسزایی در  افزایش یا کاهش استفاده از اتوبوس ندارد. در حالیکه سناریو افزایش بودجه دریافتی از شهرداری با سیاست­های بودجه­ای فعلی در سیستم اتوبوسرانی موجب افزایش کمی در استفاده اتوبوس می­شود. لذا طراحی سیاست بهینه بودجه در سیستم اتوبوسرانی موجب افزایش استفاده از اتوبوس می­شود. بنابراین هفت سیاست بودجه ارائه و بررسی شد.  نتایج نشان داد سیاست افزایش بودجه فرهنگ­سازی همراه افزایش هوشمندسازی و کاهش بودجه خرید ناوگان، بیشترین افزایش را در استفاده از اتوبوس به همراه داشته است. ضمن اینکه این سیاست همراه با تاثیرات بلندمدت موجب افزایش استفاده از اتوبوس می­شود.