چشم‌انداز چیست و چرا داشتن چشم‌انداز مهم است؟
حجت شجاع – محمد صفاری
مقدمه
بخش اعظم زندگی انسان سرشار از عدم قطعیت است. وقتی سخن از آینده به میان می‌آید، عدم قطعیت نمود بیشتری پیدا می‌کند. ولی اگر بتوانیم چشم‌انداز مسیر پیش‌ِروی خود را ترسیم کنیم، فرصت دستیابی به رویاها و موفقیت افزایش می‌یابد. چشم‌انداز دقیقاً چیست؟ چگونه کمک می‌کند و داشتن چشم‌انداز به چه معناست؟
چشم‌انداز چیست؟
چشم‌انداز در دانشنامه مریام وبستر به عنوان «عمل قدرت تصویرسازی[1]» تعریف می‌شود. چشم‌انداز بر آینده دلالت دارد، از این رو می‌توانید یک تصویر ذهنی ایجاد کنید و برای پیشبرد کارها و اقدامات خود از آن بهره ببرید.
چشم‌انداز به عنوان یک نقشه راه بلند مدت، برای هر فرد و سازمانی بسیار اهمیت دارد. با تدوین چشم‌انداز، سازمان می‌توان هدف و آینده خود را به وضوح تعریف کرده و برنامه‌ریزی مناسبی برای رسیدن به آن داشت. چشم‌انداز، به عنوان یک راهبرد مهم به سازمان کمک می‌کند تا در مقابل تحولات و تغییرات بازار و صنعت، پایداری و رشد خود را حفظ کند. همچنین، چشم‌انداز به کارکنان سازمان انگیزه و امید به آینده می‌دهد و باعث می‌شود تا اعضای سازمان با انگیزه و شور و شوق به کار خود ادامه دهند. با توجه به اتقافات و مشکلاتی که ممکن است برای همه پیش بیاید، وقتی چشم‌انداز روشنی از آنچه می‌خواهید اتفاق بیفتد داشته باشید، تصمیم‌های بهتری می‌توانید بگیرید.
گام نخست رسیدن به چشم‌انداز یا آرمان، با اهداف کوچک و دست‌یافتنی آغاز می‌شود. هر موفقیت نسبتاً کوچک کمک می‌کند تا در مسیر بزرگ‌تر به حرکت خود ادامه دهید.
بیانیه چشم‌انداز چیست؟
هر کس می‌تواند بیانیه چشم‌انداز خود را ایجاد کند. افراد می‌توانند یک بیانیه چشم‌انداز شخصی بنویسند و همینطور کسب وکارها می بایست چشم انداز کاری خود را داشته باشند. وقتی صحبت از کسب وکارها و نهادها می‌شود، معمولاً نگارش چشم‌انداز و به‌اشتراک‌گذاری آن امری مرسوم و متداول است. بیانیه چشم‌انداز بیانی مکتوب از هدف و معنای وجودی یک کسب و کار است که برای سهام‌داران، از جمله کارمندان و حتی مشتریان، در نظر گرفته می‌شود.
نحوه نوشتن بیانیه چشم‌انداز کسب و کار
برای کارآفرینان و صاحبان مشاغل، دانستن نحوه نوشتن بیانیه چشم‌انداز یک مهارت مفید است. اما چه نکاتی در نوشتن یک بیانیه چشم‌انداز قوی حایز اهمیت است؟
- آینده را تجسم کنید.
هرچند بیانیه چشم‌انداز باید به زمان حال نوشته شود، ولی باید آینده‌نگر باشد؛ چرا که ماهیت چشم‌انداز چنین است. از دیدگاه بیانیه چشم‌انداز یک کسب‌وکار، توصیه می‌شود به پنج یا ده سال آینده نگاه کنید تا بفهمید امیدوارید تا آن زمان به چه چیز برسید. می‌توانید پرسش‌هایی از این دست را مطرح کنید: اینکه فکر می‌کنید جهان چگونه خواهد بود و/یا بازاری که در آن فعالیت می‌کنید به چه شکل پیش می‌رود.
- موقعیت خود را تعیین کنید
برای اینکه بدانید کجا می‌خواهید بروید، ابتدا باید موقعیت خود و منابع موجود را ارزیابی کنید. این موارد در قالب یک بیانیه با عنوان بیانیه «هدف، مزیت و محدوده» شرکت مشخص می شود.
- موفقیت را ترسیم کنید
به وضوح تعریف کنید که موفقیت چگونه به نظر می‌رسد و برای سازمان شما (یا برای خودتان) چگونه اندازه‌گیری می‌شود.
- تحقیق انجام دهید
- برای بیانیه ارزش یک کسب‌وکار، ایده خوبی است که به رقبای خود یا شرکت‌هایی که امیدوارید از آنها تقلید کنید، نگاه کنید. چشم‌انداز می‌تواند الهام‌بخش باشد یا درک بهتری به شما بدهد که بدانید چگونه می توانید به جایی که می خواهید برسید.اهداف قابل اندازه‌گیری انتخاب کنید
اهداف قابل اندازه‌گیری که مطابق با چشم‌انداز است ایجاد کنید و آنها را با ذینفعان داخلی و بیرونی در میان بگذارید.
به ندرت یک رهبر کسب‌وکارِ موفق، اهمیت چشم‌انداز برای شرکت خود را ناچیز جلوه می‌دهد. بلکه برعکس، بیشتر آنها می‌گویند که چشم‌انداز، کوشش ارزشمندی است که هر کسب‌وکار باید انجام دهد.
اتخاذ چشم‌انداز در کسب‌وکار می‌تواند یک ابتکار فوق‌العاده قدرتمند باشد. در ادامه به پنج راه اشاره می‌شود که از طریق آنها یک چشم‌انداز قدرتمند، می‌تواند به سوق دادن کسب‌وکار در جهت اثربخشی، بهره‌وری و سودآوری بیشتر کمک کند.
چشم‌انداز یا راهنمای مسیر
چشم‌انداز یک مقصد است. تصویری از اینکه کسب‌وکار شما در آینده چگونه خواهد بود بطوری که هر قدمی که کسب‌وکار شما برمی‌دارد باید شما را یک قدم به چشم‌اندازتان نزدیک‌تر کند.
همانطور که کسب‌وکار شما رشد می‌کند، آیا می‌دانید چگونه و کجا باید دوباره سرمایه‌گذاری کنید؟ اگر کسب‌وکار شما دچار شکست شده باشد، چگونه می‌دانید که کدام پروژه‌ها، بخش‌ها یا خطوط تولید را باید کنار گذاشت؟ اگر ایده‌ای برای یک محصول یا خدمات جدید به شما ارائه شود، چگونه می‌دانید باید آن را توسعه دهید یا خیر؟
چشم‌انداز، راهنمای شما در تمام این زمینه‌ها است. همچون چراغ راهنما و متمرکز نگه داشتن شما بر روی آنچه می‌خواهید به دست آورید، تصمیم‌گیری را آگاهانه می‌کند تا بتوانید ارزش هر فرصت را بهتر ارزیابی کنید.
چشم‌انداز؛ ابزار مشارکت
بر اساس آخرین تحقیقات موسسه گالوپ، مشارکت کارکنان در شرکت‌های آمریکا رو به کاهش است. یکی از دلایل اصلی که کارکنان برای عدم مشارکت خود بیان می‌کنند، عدم ارتباط با اهداف شرکت است. یکی دیگر از مهمترین دلایلی که آنها ذکر می‌کنند، عدم شفافیت در مورد انتظارات سازمان از آنها است.
چشم انداز می‌تواند هر دوی این مشکلات را با ارائه یک هدف همیشه حاضر و با اولویت بالا که کارکنان می‌توانند بر آن تمرکز کنند، برطرف نماید. همچنین استانداردی را ارائه می‌دهد که توسط آن می‌توان عملکرد را ارزیابی کرد و روشن می‌سازد که از کارکنان انتظار می‌رود اقداماتی را انجام دهند که سازمان را هر چه بیشتر به چشم‌انداز نزدیک کند.
چشم‌انداز وقتی به درستی تدوین شود، چیزی بیش از ارائه یک تصویر ذهنی از مسیر حرکت سازمان انجام می‌دهد. چشم‌انداز یک تصویر ذهنی مشترک را ارائه می‌دهد که همه افراد سازمان می‌توانند آن را در آغوش بگیرند و از آن حمایت کنند. چشم‌انداز همه ذینفعان را در ماموریت حرکت رو به جلو به سوی یک هدف مشترک همراه می‌سازد.
چشم‌انداز، و رقم زدن تفاوت‌ها
اغلب اوقات، این چشم‌انداز است که شرکتِ شما را از ده‌ها شرکت دیگر که همان محصول یا خدمات را ارائه می‌دهد متمایز می‌کند. برای مثال، جایگاه پیشرو ایلان ماسک در بازار خودروهای الکتریکی را در نظر بگیرید. در حالی که سایر شرکت‌ها خودروهای الکتریکی را به ناوگان خود اضافه می‌کردند، تسلا چشم‌اندازی را دنبال می‌کرد که «تسریع گذار جهان به انرژی پایدار» را دنبال می‌کرد. این چشم‌انداز پایداری رادیکال، به شرکت اجازه داد تا در بازار خودرو متمایز شود و یک پایگاه مشتری بسیار باانگیزه و وفادار را جذب کند.
چشم‌انداز الهام‌بخش نوآوری
در حالی که چشم‌انداز یک مقصد ویژه را تعریف می‌کند، سازمان را به یک راهبرد، فرایند یا مدل تجاری خاص محدود نمی‌کند. چشم‌انداز «کجا» را در اختیار کارکنان قرار می‌دهد، اما «چگونه» را تعریف نمی‌کند و به آن پتانسیل رشد و پیشبرد نوآوری را می‌دهد.
سازمان‌هایی که به چشم‌انداز خود متعهد هستند، ذهنیت «به هر قیمتی شده» را از خود نشان می‌دهند و شکست‌ها را موقتی می‌دانند. از آنجا که چشم‌انداز قبلاً در ذهن آنها نقش بسته است، می‌دانند که تحقق آن ممکن است. اگر دستیابی به چشم‌انداز مستلزم نوآوری باشد، کارکنان به خودی خود مبتکر می‌شوند.
منابع:
- Rotem Eylor. (Jun 1, 2023). The Importance Of Taking A Visioning Approach To Business. Forbes.
- https://www.forbes.com/sites/forbesbusinesscouncil/2023/06/01/the-importance-of-taking-a-visioning-approach-to-business/
- What is Vision and Why is Having a Vision Important?
- https://www.uopeople.edu/blog/what-is-vision-and-its-importance/
